بخشی از آخرین مصاحبه زنده‌یاد "امین تارخ" را در این گزارش بخوانید.
به گزارش آی‌فیلم به نقل از تسنیم، "امین تارخ" هنرمندی 69 ساله‌ای که 21 مردادماه 1332 در شیراز متولد شد، علاوه بر بازیگری مدرس رشته بازیگری هم بود. از معروف‌ترین نقش‌هایی که او بازی کرده نقش اول در مجموعه تلویزیونی «ابن سینا» است. او در سال 1356 از دانشکده هنرهای نمایشی دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و تحصیلات تکمیلی خود را در سال 1363 با کسب مدرک فوق لیسانس در رشته مدیریت فرهنگی به پایان برد. تارخ در نقش ابن سینا یکی از نقش‌های ماندگاری که در خاطره مخاطبان مانده است.
امین تارخ نقش‌های زیادی را در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی و تئاتر ایفا کرده است. تارخ هم به عنوان هنرپیشه و هم به عنوان عضو هیأت داوری در جشنواره‌های ملی بی‌شمار و همینطور به عنوان عضو هیئت مدیره خانه سینما حضوری فعال داشته است.
او در سال 1373 اولین مدرسه بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد که یکی از مؤسسات آموزش بازیگری سینما در ایران محسوب می‌شود. فارغ التحصیلان کارگاه آزاد بازیگری تارخ، امروزه جزو مهمترین بازیگران سینمای کشور هستند و تعدادی از جوایز هنرپیشه برتر را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 1379 این مؤسسه اقدام به برقراری ارتباط با سایر مدارس بین المللی آموزش بازیگری کرد و امین تارخ به مرکز فیلیندرز درامای استرالیای جنوبی دعوت شد. او دو سال با عنوان مدرس در این دانشگاه تدریس کرد.
تارخ بازیگر تأثیرگذاری بود که نسلی از مهمترین بازیگران تئاتر و سینمای کشور از دل کارگاه های او بیرون آمده‌اند. تارخ در سال 1376 به عنوان یکی از چهره‌های برتر احیای تئاتر ایران شناخته شد. او در هجدهمین جشنوارهٔ تئاتر و فیلم فجر هم به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران و هم به عنوان یکی از کارگردان‌های هنری حضور یافت. امین تارخ در سال 1378 موفق به دریافت لوح افتخار «هنرمند ملی» شد.
سریال تلویزیونی اغما یکی از سریال‌های به یادماندنی بود که امین تارخ در آن در نقش دکتر پژوهان به ایفای نقش پرداخت و یکی از بازی‌های خوب خود را به اجرا گذاشت.
آخرین مصاحبه امین تارخ
* این روزها از گزیده کار بودن شما حرف‌های زیادی به میان می‌آید. چرا که اعتقاد دارند قبلاً بیشتر در سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی نقش‌آفرینی می‌کردید. دلیل این حساسیت در انتخاب به کم‌کیفیت شدن فیلمنامه‌ها یا پیشنهاد سوژه‌ها و نقش‌های تکراری برمی‌گردد یا دلایلی دیگر دارد؟
واقعیت این است که من همیشه گزیده کار بودم. چرا که من اصراری برای تند تند کار کردن ندارم. اما اگر فیلمنامه‌های خوب برای سریال تلویزیونی و یا فیلم سینمایی وجود داشته باشد که عوامل کار تشخیص بدهند اگر من بازی کنم اتفاق درستی است حتماً آن نقش را می‌پذیرم. یعنی قطعاً بایستی اول فیلمنامه بازیگر را ترغیب و تشویق کند تا کار را بپذیرد. اگر بنا باشد همین طور پشت سر هم کار قبول کند، محض اینکه فقط معیشت خود را سر و سامان دهد، طبیعتاً بعد از مدتی یک سر سوزن آبرو و اعتباری که دارد به بازی گرفته می‌شود. واقعیت این است که من زیاد هم کم کار نیستم.
سال گذشته در فیلم سینمایی "پشت دیوار سکوت" مسعود جعفری جوزانی بازی کردم. فیلم "بن‌بست وثوق" حمید کاویانی هم سینمایی دیگری بود که در آن نقش‌آفرینی داشتم. قبل از آن سریال 30 قسمتی "گاهی به پشت سر نگاه کن" مازیار میری را کار کردم، امسال هم که در "رهایم نکن"، حضور داشتم. با این اوصاف، خیلی هم کم کار نیستم. این روزها هم سه سریال و یک فیلم سینمایی به من پیشنهاد شده که نتوانستم خودم را برای بازی در این کارها، قانع کنم. دلیل نپذیرفتن این کارها هم این است که فیلمنامه خوبی ندارند و یا نقش‌ها مشکل دارند که مرا برای نقش‌آفرینی ترغیب نمی‌کنند.
هیچ‌گاه به دنبال هم‌بازی شدن با سوپراستارها نبودم
* پس برخی می‌گویند برای انتخاب کارها به خصوص در تلویزیون با طیف خاصی از کارگردانان کار می‌کنید درست است؟ یعنی به عبارتی بیشتر کارگردان برایتان مهم است یا آن فیلمنامه‌ای که در اختیار شما قرار می‌دهند؟
طبیعی است که کارگردان مهم است؛ اول فیلمنامه، دوم کارگردان و در وهله بعد عوامل و بازیگران. خیلی مهم است که چه کارگردانی قرار است این اثر را خلق کند و در نقطه بعدی باید به فیلمنامه توجه کرد. برای بنده بازیگران هم حائز اهمیتند که قرار است با چه کسانی همکار باشم. البته هیچ‌گاه به دنبال هم‌بازی شدن با سوپراستارها نبودم و یا برایم دغدغه نبوده است. اما اهمیت دارد که بازیگران مقابلم اگر شاخص هم نیستند لااقل بازیگر باشند.
* برخی از منتقدین اعتقاد دارند که امین تارخ در رسول تکراری شده است؛ شما قبول دارید؟
این نظر را مطلقاً قبول ندارم. کسانی که اهل بازی کردن در فضای مجازی‌اند دوست دارند سوژه‌های با نمکی خلق کنند از جمله اینکه این روزها می‌گویند "در همه ماه رمضان‌ها گول می‌خوری مرد، حواست رو جمع کن..." مردم در واقع یک تخیّلی می‌کنند و مزاحی با اهل هنر دارند که پسندیده است و اصلاً انگاره توهین‌آمیزی ندارد. اما نقش "رسول" اصلاً تکراری نیست.
شما ببینید تا الان سریال "اغما"، "جراحت"، "گاهی به پشت سر نگاه نکن" و "رهایم نکن"، چهار سریالی است که در طول این سال‌ها جزء کنداکتور رمضان تلویزیون قرار گرفت. البته در این بین اثری مثل "گاهی به پشت سر نگاه کن" مازیار میری هم بنا نبود در ماه رمضان پخش شود به شکل اتفاقی سریال رمضانی شد که بنده هم نقش اول داشتم. واقعاً در سریال "جراحت" کجا من از شیطان گول خوردم؟ یا در سریال "گاهی به پشت سر نگاه کن" کجا ابلیس نقش داشته است.
نکته این است که اصلاً "رسول" با دکتر پژوهان سریال "اغما" قابل قیاس نیست. پژوهان دکتر جراح مغز است که به او پنجه طلایی می‌گفتند. "اغما" یک نگاه سمبلیک و استعاره‌ای و یک معنا و مفهوم شیطان درون را به تصویر می‌کشد، اما در "حاج رسول" رهایم نکن ابلیسی وجود ندارد یک آدمی در جوانی خطایی مرتکب شده و احساس می‌کند حرام خواری کرده، خیلی این مفاهیم متفاوت است. گاهی اوقات برخی از دست‌اندرکاران، روزنامه نگاران و بعضاً افرادی در فضای مجازی دوست دارند یک نکته‌ای را پررنگ کنند.
اصولاً به این نوع افراد می‌گویند دنبال چالش‌اند مگرنه این چهار سریال مطلقا هیچ ارتباطی به میزان معنا و مفهوم با هم ندارند. راجع به چهره و گریم، چهره پرداز، چهره پردازی می کند کسی مثل مهرداد میرکیانی که چند کارتن جایزه دارد و ایشان این انتخاب را کرده است. این که محاسن دارد به دلیل اینکه حاجی است و در نقش دکتر پژوهان هم محاسن نشانه مذهبی‌بودن شخصیت این کاراکتر است.
یا در "جراحت" نقش بزرگ را بازی کردم به خاطر اعتقادات مذهبی‌اش این نکته وجود داشت. کاراکترها در یک مورد وجه مشترک دارد و قابل چالش نیست. حقیقتاً خصوصیات رسول دنیایی متفاوت با بزرگ جراحت دارد. خصوصیات کاراکتری دکتر پژوهان بسیار متفاوت است با کاراکتری که در سریال "گاهی به پشت سر نگاه کن" ارائه شد.
*به عنوان سوال پایانی بفرمایید چرا کارگردانی نمی‌کنید؟
تا الان جرأت نکردم. همین بازیگری را بتوانم انجام بدهم کلی کار کرده‌ام. همیشه دست به دعا می‌شوم فیلمنامه خوب، کارگردان و عوامل درست همراه با نقش تأثیرگذار برایم اتفاق بیفتد. برای من همین زبان بازیگری در دنیای تصویر و هنر از هرچیزی مهمتر است. من اصولا خیلی تعجیل ندارم اما کار خوب باشد هر روز دوست دارم کار کنم.
بیشتر بخوانید و ببینید:
م ن / س م
